آیا جامعه ایرانی دیندارتر شده است؟

همشهری آنلاین- موسی کاظمی: علاوه بر اینکه برای پاسخ به این سؤال بایستی معیارهای دینداری و دین‌گریزی و دین‌ستیزی به‌صورت مستند مشخص شوند، ما نیازمند آگاهی از پیشینه جامعه ایرانی هستیم آنگاه که حکومت غیردینی یا به تعبیر بهتر ضددینی بر سر کار بوده است. سپس می‌توان قضاوت کرد که در مقایسه با آن دوران، جامعه ایرانی دین‌گریز یا دین‌ستیز شده است یا خیر؟

برای یافتن این پیشینه می‌توان به تاریخ رجوع کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از روش‌های اطلاع از میزان دینداری جامعه، رجوع به سخنرانی‌های مذهبی‌ای است که باتوجه به آسیب‌شناسی روز، محتواهای دینی را ارائه می‌کردند.

شرح عناصر اقتصاد اسلامی از دیدگاه شهیدمحمدباقر صدر

یکی از این شخصیت‌های مذهبی که در این زمینه سخنانی را ایراد کرده، امام موسی صدر است که فرمایشات وی با عنوان «دین در جهان امروز» منتشر شده است. برای فهم اوضاع آن زمانه مرور این سخنان اهمیت دارد:

«واقعیت دین در زمان ما در عرصه ایمان، به تعبیر منطقی تصور است نه تصدیق. تابلویی است زیبا اما بی‌روح که در دل دیندار پرتو نوری نمی‌تاباند. ایمان در بهترین حالت به آرامبخشی هنگام مواجهه با رنج‌ها و سختی‌ها مبدل شده است، نه محرک و مشوقی برای فائق آمدن بر آنها. غالبا ایمان نقش حایل و مانع را بین افراد بشر دارد.

دین در جهان امروز

در عرصه شریعت، دین به میراثی قانونی تبدیل شده که در عرف متدینان، زینتی ظاهری است. کسی که این قوانین را مراعات نمی‌کند، اشکالی بر او نیست و مراعات کردن آنها فقط زینتی ظاهری است. شریعت در زمان ما به توجیه و تاوان و جبرانی برای بسیاری از گناهان بزرگ و سنگین تبدیل شده است. گناه می‌کنند، سپس برای جبران و طلب بخشش، مراسم و آیین خاصی به‌جامی‌آورند. این هم قید و بندی است غیرضروری و انسان مدرن میل به رهایی از آن دارد. اما در عرصه اخلاق، فقط به مثابه کمال روحی است که به فرد اختصاص دارد و جامعه را در برنمی‌گیرد.

به‌عبارت دیگر، امروزه اخلاق وسیله شده است؛ وسیله‌ای برای موفقیت فرد در سیاست یا تجارت یا تولید. حتما کتاب‌های معروف دیل کارنگی را خوانده‌اید: «آیین دوستیابی»، «چگونه تاجر شویم» و امثال آن. اخلاق در عرف امروز وسیله‌ای برای جلب مشتری و موفقیت در سیاست و تجارت است. اخلاق امری معنوی به‌حساب نمی‌آید، بلکه جزئی از عوامل موفقیت مادی و وسیله‌ای جدید از اسباب مادی شمرده می‌شود.

اما در عرصه فرهنگ، دین مجموعه برداشت‌هایی است که دیرهنگام ارائه شده و براساس تحولات و پیشرفت‌های موجود متحول می‌شود. اما این تحول دستاورد خود او نیست بلکه دستاورد دیگران است. دستاورد تمدن است. حالا دین باید به‌دنبال آنها برود، برداشت‌ها و تفسیرهای خود را ارائه و تلاش کند تا بین خود و کاروان تمدن جهان پیوند و هماهنگی برقرار سازد؛ یعنی تفسیرهای عقب‌مانده و دیرهنگام.

نظام دینی مرحله‌ای از تاریخ شده است که وضعیت و عوامل خود را دارد و مانند هر مرحله دیگر نابود می‌شود. نهادهای دینی در غرب، در واقع، جزئی از نهادهای امروزی شده‌اند و هیچ نقش اساسی ندارند. همراه کاروان تمدن جدید حرکت می‌کنند، بدون اینکه آن را رهبری کنند.

در بعضی از کشورهای مشرق زمین نهادهای دینی، مانند حاکمان سابق، کاملا منزوی‌اند و در برخی دیگر آنچنان دچار ضعف شده‌اند که تنها در میان گروه‌های خاصی رونق دارند و مختص به افراد گروه‌شان هستند. اگر از حد و مرزهای تحمیل شده بر آنها فراتر نروند، احترام دارند. رسوبات و باقی‌مانده‌هایی هستند در قلب‌های مردم و می‌توان گفت که بخشی از عقل باطنی را تشکیل می‌دهند. تجربه‌های دینی تنها افتخار و عظمت برای گذشته‌های امت‌ها شده است.

به‌طور خلاصه، در کاروان تمدن جدید دین نقش رهبری ندارد؛ فرمانبردار است نه پیشوا؛ منفعل است نه اثرگذار، باحشمت و شکوه پشت سر این کاروان حرکت می‌کند و می‌کوشد که خود را با پیشگامان این قافله هماهنگ کند. در بسیاری از زمان‌ها و مکان‌ها دین در مقام وسیله‌ای برای تشکیلات و حزب‌گرایی به‌کار می‌رود. اما حزب را، حزبی را که به‌نام دین تشکیل شده است، کسی رهبری می‌کند که دورترین مردم از آن است. کسی درباره دین سخن می‌گوید که بی‌اعتقادترین مردم به آن است.

در گذشته مانند دوره‌های اخیر، دین به مثابه شعاری برای محتویات غیردینی به‌کار می‌رفت. مبانی و افکاری که محصول تمدن غرب است، به دور از مبانی دینی شکل گرفته است. این مبانی که با رنگ و شکل دینی به مردم عرضه شده و با نام دین در کام آنان ریخته می‌شود، فقط شعار است و اسم، ولی محتوا غیردینی است. دین در زمان ما مراسم تشریفاتی است؛ میراث کهن است؛ تشکیلات و مؤسسات و محدودیت‌هاست و در بهترین حالت توشه‌ای‌ست برای آخرت و وسیله‌ای برای هموار کردن راه‌های مرگ، عجیب اینکه برخی از عالمان دینی قبل از دیگران به حقیقت دین کافر می‌شوند.»

کد خبر 719952 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها اسلام امام موسی صدر اندیشه

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: اسلام امام موسی صدر اندیشه وسیله ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۰۳۵۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مدیر کل هنرهای نمایشی منصوب شد

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حکمی حمید نیلی احمدآبادی را به‌عنوان مدیر کل هنرهای نمایشی منصوب کرد.

در حکم محمدمهدی اسماعیلی خطاب به حمید نیلی آمده است:

«نظر به سوابق، تعهد، روحیه انقلابی ، تخصص و تجربیات ارزشمند شما در حوزه فرهنگ و هنرهای نمایشی، به پیشنهاد معاون محترم امور هنری و به موجب این حکم به سمت « مدیرکل هنرهای نمایشی» منصوب می‌شوید.
با توجه به جایگاه والا و بنیادین هنرهای نمایشی در عرصه هنر، انتظار می‌رود جناب‌عالی با برنامه-ریزی دقیق و پیش‌رونده و
بهره‌گیری از پیشکسوتان متعهد این عرصه و تعامل سازنده با هنرمندان هنرهای نمایشی درخصوص موارد ذیل اهتمام ویژه را مصروف دارید:
۱-کشف و پرورش استعداد‌های نمایشی کشور؛
۲-ترویج ادبیات فاخر فارسی و قصه‌ها و قهرمانان آن در نمایش‌های صحنه‌ای؛
۳-صیانت از مرز‌های اخلاقی، دینی، انقلابی و ملی و خانوادگی در آثار تولیدشده در سراسر کشور؛
۴-رشد کیفی و ارتقای شاخص‌های هنری هنر‌های نمایشی؛
۵-توجه ویژه به تولید نمایشنامه‌های فاخر و تربیت نویسندگان متعهد به آرمان‌های انقلاب اسلامی و مدیریت ترجمه نمایشنامه‌های خارجی
۶-پاسداشت و تکریم هنرمندان این هنر فاخر به‌ویژه پیشکسوتان ارجمند؛
۷-توجه ویژه به تئاتر کودک و نوجوان و ترویج و توسعه نمایش‌های آموزنده اجتماعی، دینی و ملی؛
۸-توجه ویژه به ظرفیت‌های استانی و شهرستانی هنر‌های نمایشی و تقویت و توسعه آن؛
۹-دقت نظر و تلاش برای ترویج مفاهیم دینی، ملی، اخلاقی و خانوادگی و تاریخ پرفرازو نشیب ایران اسلامی به‌ویژه تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی در آثار تولید شده.
جا دارد از تلاش‌های ستودنی برادر خوبمان جناب آقای نظری هم در طول مسئولیت تشکر ویژه نمایم. مزید توفیق جناب‌عالی رادر خدمت به نظام مقدس جمهوری اسلامی و تحقق اهداف دولت مردمی، در ظل توجهات حضرت‌ولی‌عصر(عج) و رهبری حکیمانه حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) از خداوند متعال خواستارم.»

حمید نیلی پیش از این مدیرعامل تماشاخانه‌ی ایران‌شهر، مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران، مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس، دبیر هفدهمین جشنواره‌‌ی تئاتر مقاومت، مشاور عالی دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور بوده است و تهیه‌کنندگی چندین نمایش صحنه‌ای و تلویزیونی در کارنامه‌ای‌ او به چشم می‌خورد.


پیش از این کاظم نظری به عنوان مدیر کل هنرهای نمایشی عهده‌دار این سمت بود.

انتهای پیام/